Anne sütü bebeğin yaşamında doğumundan sonraki  en büyük mucize olup, yaşama  en iyi başlangıcı yapmasını sağlamaktadır. Dünyada her yıl 1 milyondan fazla bebek ve çocuk anne sütü  ile beslenemediği için ishal, solunum yolu başta olmak üzere  enfeksiyonlardan dolayı hayatını kaybetmektedir. Dünya Sağlık Örgütü başta olmak üzere çocuk sağlığı ile ilgilenen kuruluşlar yaşamın ilk altı ayında bebeklere tek başına anne sütü verilmesini, sonrasında uygun tamamlayıcı gıdalar ile emzirmenin en az iki yaşına kadar sürdürülmesini önermektedir. Emzirme, çocuklara ve annelerine kısa ve uzun vadeli sağlık ve gelişimsel faydalar sunar. Son yıllarda yapılan biyolojik ve epidemiyolojik araştırmalarla anne sütünün yararları daha iyi anlaşılmaktadır. Enfeksiyonlardan koruyucu  faktörler ve bir dizi biyoaktif maddeler içeren benzersiz insan sütü bileşimi, bebeği çevresel maruziyetlerden korur,  bağışıklık sisteminin gelişimini destekler, sonuç olarak bebeğin sağlıklı bir yaşam sürmesini sağlar. Anne sütünün, emzirme süresi boyunca bebeklerde, ölüm hızını ve hastalık riskini azaltıcı etkilerinin yanı sıra enfeksiyonlardan koruyucu, gastrointestinal sistem fonksiyonlarını düzenleyici ve nörogelişimsel fonksiyonları destekleyici etkileri bulunmaktadır.

Yapılan çalışmalarda  anne sütüyle beslenme  enfeksiyonlardan koruyucu etkileri dışında, içerdiği bazı maddelerin  kanser hücrelerinin çoğalmasını engellediği saptanmıştır. Nitekim, hiç emzirilmeyenlere göre özellikle altı aydan daha uzun süre ile emzirilen bebeklerde çocukluk çağı lösemi ve lenfoma  riskinin azaldığı saptanmıştır. Anne sütünün içerdiği çok sayıda immünolojik olarak etkin madde ve içerdiği kök hücrelerin bebeğin aktif bağışıklığını geliştirerek lösemiden koruduğu düşünülmektedir.

Anne sütü anneyi de kanserden korumaktadır. Bir yıldan uzun süreyle emzirmek kadınlarda meme kanseri ve over  kanseri riskini belirgin oranda  azaltmaktadır. Doğum yapan kadınların dahil edildiği bir çalışmada emzirenlerin emzirmeyenlere göre endometrium kanserine yakalanma riski %11 daha az bulunmuş olup, bu  etkinin özellikle emzirme süresi 6-9 ayı aştığında belirgin olduğu saptanmıştır.

Sonuç olarak anne sütü bebeğin optimal büyümesini sağlarken içerdiği eşssiz maddelerle bağışıklığı güçlendirmekte; hem bebek, hem de  anneyi enfeksiyon ve kanserden korumaktadır. Bu nedenle bebeklerin en az 2 yaşına kadar anne sütüyle beslenmesi desteklenmelidir.

Kaynaklar:

1. https://www.who.int/health-topics/breastfeeding
2. Islami F, Liu Y, Jemal A, et al. Breastfeeding and breast cancer risk by receptor status--a systematic review and meta-analysis. Ann Oncol. 2015 Dec;26(12):2398-407.
3. Victora CG, Bahl R, Barros AJ, et al. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, and lifelong effect. Lancet. 2016 Jan 30;387(10017):475-90.
4. Jordan SJ, Na R, Johnatty SE, et al. Breastfeeding and Endometrial Cancer Risk: An Analysis From the Epidemiology of Endometrial Cancer Consortium. Obstet Gynecol. 2017 Jun;129(6):1059-1067.