Dünya Aşı Haftası

Neden aşı yaptırmalıyız?

Çocuklarımızı ciddi yan etkileri ve ölüm riski olan hastalıklara karşı korumak için aşı yaptırmalıyız. Dünyada hastalıkların önlenmesindeki en önemli halk sağlığı girişimi olarak kabul edilen aşılar, uzun yıllar süren çalışmalar sonucunda geliştirilmiştir. Dünya Sağlık Örgütü, UNİCEF gibi uluslararası kuruluşların da onay ve önerisi doğrultusunda dünyada her yıl milyonlarca çocuk güvenle aşılanmaktadır.

Aşı ile önlenebilen hastalıklar nelerdir?

Ülkemizde uygulanan ‘Genişletilmiş Bağışıklama Programı’ kapsamında hepatit B, hepatit A, difteri (kuşpalazı), boğmaca, tetanos (kazıklı humma), kızamık, kızamıkçık, kabakulak, verem, çocuk felci, su çiçeği ile orta kulak iltihabı, zatürre ve menenjitin çocuklarda en sık etkenlerinden olan pnömokok ve hemophilus influenza tip b’ ye karşı aşılar çocuklarımıza ücretsiz olarak yapılmaktadır. 

Aşı güvenliği

Diğer tüm ilaçlar gibi aşıların da yan etkileri olabilir ancak bunlar 2-3 gün içerisinde kendiliğinden geçer. Ateş, huzursuzluk, aşının yapıldığı yerde ağrı gibi yan etkiler aşıların etkinliği düşünüldüğünde göz ardı edilebilecek boyuttadır. Ayrıca aşılar kendileri hastalığa sebep olmaz ve uzun dönemde beklenmedik problemlere yol açmaz.

Kızamık aşısı ile otizm arasında bir bağlantı olduğu tartışmasını başlatan Wakefield ve arkadaşlarının yazdığı makale, makaledeki verilerin bazılarının sahte olmasının anlaşılmasının ardından  yayından kaldırılmış, Wakefield’ın görev yetkisi ise elinden alınmıştır. Makalede isimleri yer alan diğer araştırmacılar da bu hataları kabul ederek yayından isimlerini geri çekmişlerdir. Bu arada aşılar ile otizm arasında bir bağlantı olmadığını gösteren birçok bilimsel çalışma yayınlanmış  ve aşıların güvenliği konusundaki gerçek perçinlenmiştir.

Aşıların içinde bulunan aluminyum ve tiomersal gibi maddeler doğal olarak bir çok kaynakta bulunandan çok daha az miktarlardadır. Dünya Sağlık Örgütü denetiminde 10 yılı aşkın bir süredir yürütülen çalışmalar sonucunda da bazı aşılar için de çok az miktarda bulunan bu maddelerin herhangi bir soruna yol açmadıkları gösterilmiştir.

Aşılar, dünyada milyonlarca çocuğun ölmesini ya da sakat kalması engellemektedir. Aşılar sayesinde çok ağır bir hastalık olan çiçek hastalığının dünyadan kökü kazınmıştır; kızamık, çocuk felci gibi hastalıklar da çok daha az oranda görülmektedir.

Kaynaklar

1. Gökçay G, Beyazova U. İlk Beş Yaşta Çocuk Sağlığı İzlemi, Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul, 2017.

2. TC Sağlık Bakanlığı, 'Sağlığa Aşılanın' https://www.saglik.gov.tr/TR,21088/sagliga-asilanin.html.

3. WHO Media Centre, Measles in Europe: Record number of both sick and immunized, 17 Şubat 2019 http://www.euro.who.int/en/media-centre/sections/press-releases/2019/measles-in-europe-record-number-of-both-sick-and-immunized.

4. UNICEF, Vaccines. https://www.unicef.org/immunization/parents-frequently-asked-questions-vaccines.

5. Wakefield AJ, Murch SH, Anthony A, Linnell J, Casson DM, Malik M, Berelowitz M, Dhillon AP, Thomson MA, Harvey P, Valentine A, Davies SE, Walker-Smith JA. Ileal-lymphoid-nodular hyperplasia, non-specific colitis and pervasive development disorder in children. Lancet 1998 Feb 28;351:637-41. Erratum in: Murch SH, Anthony A, Casson DM, Malik M, Berelowitz M, Dhillon AP, Thomson MA, Valentine A, Davies SE, Walker-Smith JA. Retraction of an interpretation. Lancet 2004 Mar 6;363:750. Retraction in: Lancet. 2010 Feb 6;375:445.

6. Mrozek-Budzyn D, Kieltyka A, Majewska R. Lack of association between measles mumps rubella vaccination and autism in children: a case control study. Pediatr Infect Dis J, 2010 May;29:397-400.

7. Maglione MA, Das L, Raaen L et al. Safety of vaccines used for routine immunization of US children: a systematic review. Pediatrics 2014 Aug;134:325-37.